Pierwsza przygoda Pana Samochodzika jest powieścią przygodowo-kryminalną należącą do kanonu polskiej literatury młodzieżowej. Powieść ukazała się pierwotnie pod tytułem Przyzwolenie na przywóz lwa i dopiero po latach od pierwszego wydania została włączona do późniejszego cyklu powieści o Panu Samochodziku.
W Pierwszej przygodzie charyzmatyczny bohater nie jest jeszcze detektywem, lecz także młodym dziennikarzem, który decyduje się wyruszyć na daleką Syberię do ówczesnego Związku Radzieckiego, by wyjaśnić intrygującą, historyczną zagadkę polskiego szlachcica Nicefora Czernichowskiego.
Daleka wyprawa do twierdzy Ałbazin nad Amurem przemienia się w wielką przygodę, w której nie zabraknie ani zaskakujących odkryć, ani wątków kryminalnych, ani niespodziewanych zwrotów akcji, ani pierwiastka humoru.
Bohater trafia na trop skarbu, poznaje wielu niezwykłych ludzi, dociera do niecodziennych miejsc. Wielbiciele Pana Samochodzika odnajdą w Pierwszej przygodzie wszystkie elementy charakterystyczne dla serii, w tym także element historyczny, chwilami niemal przeniesienie w czasie do tajemnic i zagadek sprzed trzystu lat.